ክሪፕቶካረንሲን እቲ ብዶላር ዝስራሕ ኣህጉራዊ ባጤራ ስሕተትን

ክሪፕቶካረንሲን እቲ ብዶላር ዝስራሕ ኣህጉራዊ ባጤራ ስሕተትን

ኣብ ታሪኽ ወዲ ሰብ ናይ መጀመርታ ቨርቹዋል ባጤራ ዝኾነ ቢትኮይን ብኸመይ መጺኡ?

ሓደ ሰብ ኩሎም ባጤራታት ቨርቹዋል ምዃኖም ተገንዚቡ፣ ንዕኡ ድማ ባንክ ዓዲ እንግሊዝ ንፍጥረት ቨርቹዋል ቅዱሳት መጻሕፍቲ ባጤራ ብልክዕ ንምቁጽጻር ኣብ ዓለም ናይ መጀመርታ ማእከላይ ባንክ ፈጢሩ፣ ስለዚ እቲ ባንክ ምጥዕዓም ዝበሃል ኣብ መንጎ ባንክታት ምብዛሕ ምናባዊ ባጤራ ንምቁጽጻር የገልግል ኣብ ዋሕዚ ሕሳብ .

ሳቶቺ ዝተባህለ ምስጢራዊ ዘይፍለጥ፡ ብመሰረት ኣፈ-ታሪኽ ከተማታት፡ ካብ ምዝውዋር ክፍሊታት ናይ ገዛእ ርእሱ ገንዘባዊ መሰረት ዘይብሉ መጠን ባጤራ ዝፈጥር ናይ መጽሓፍ-ምእታው ሒሳብ መሳርሒ መሰረት ብምግባር፡ ቢትኮይን ዝሓሰበ እዩ።

ገንዘብ መኽፈሊ ጥራይ ምዃኑን ስለዚ ድማ ንልውውጥ ኣቑሑትን ኣገልግሎታትን ጥራይ ዘመቻችእ ምዃኑ ኣብ ግምት ብምእታው፡ ዶላር ብኸመይ ባጤራ ዓለም ክኸውን ከም ዝኽእል ዝገልጽ ሰብ የለን።

ሓደ ናይ ዓለም ባጤራ ክህሉ ይኽእል እዩ ኢልካ ካብ ምግማት፡ እቲ ጸገም ከምቲ ነፍሲ ወከፍ ሃገር ናይ ገዛእ ርእሳ ባጤራ ከተውጽእ ምኾነ፡ ምኽንያቱ ምውጻእ ባጤራ ዘይተጣጣሒ ስለዘይኮነ፡ መርትዖ ናይዚ ድማ ገለ ቁጠባታት ናይተን ካብ መጠን ንላዕሊ ዝቕባበ ዘለወን ሃገራት ርኢና ኢና። ኣብ ዓለምና ዝሓየለ ባጤራ ኣሜሪካ ዶላር ተጠቒምካ ውሽጣዊ ዝቕባበ ደው ንምባል ዶላር ከም መፍትሒ ምቕባል፣ እዚ ግን ፍጹም ውድቀት ኣስዒቡ፣ ምኽንያቱ ባጤራ ዋጋ ኣይኮነን፣ ወይ ሃብቲ፣ ኣዝዩ ይንእስ መትከል ቁጠባዊ ሓይሊ፣ ባጤራ ክወጽእ ከሎ ልዕሊ ሃገራዊ ሃብቲ ምፍጣር ሰባት እቲ ልዕሊ ዓቐን ገንዘብ ብዘይ እቲ ተዛማዲ ምህርቲ ሃብቲ ባላስት ነቲ ባጤራ ንምዕባይ ዝተፈጥረ ዝብል ስምዒት ምስ ዝህልዎም እዩ ዝቕባበ ይፈጥር።

ግን፡ ብኣንጻሩ እውን ኣብ ዙረት ዘሎ መጠን ባጤራ ካብቲ ንኣቑሑትን ኣገልግሎታትን ዝኸውን ክፍሊት ንምፍጻም ዘድሊ ምስ ዝኸውን ቅልውላዋት ይፈጥር፣ እዚ እዩ ኣብተን ኣብ ቁጠባአን ባጤራ ዶላር ዝወሰዳ ሃገራት ንናይ ገዛእ ርእሰን ባጤራ ተኪአን።ናይ ውሽጢ ዓዲ national, ባህርያዊ እዩ ሰባትን ትካላትን ብሓፈሻ ክፍሊቶም ንኽፍጽሙ ብዶላር ኣሜሪካ ገንዘብ ሕጽረት ነይሩ ምኽንያቱ እታ ከባቢ ሃገር ንሰባት ድሌታቶም ንምምላእ ዶላር ከተውጽእን ክትሕትምን ስለዘይትኽእል፡ ከምቲ ሰባት ናብ ባንክታት ወይ ኤቲኤም ክቕበሉ ዝጎዩ ምኾነ ክፍሊቶም ኣብ ሕሳባት ኣትዩ እቲ ኣካላዊ ገንዘብ ግን ኣብቲ ኣካላዊ ክፍሊት ሳጹናት ስለዘየለ ዋላ እዚ ባጤራ ዶላር ኣመሪካ ይኹን ናይ ምትእምማን ቅልውላው የስዕብ።

ዶላር ከም ኣህጉራዊ ባጤራ ምቕባሉ ናይ ሒሳብ ምትላልን ቁጠባውን ፖለቲካውን ልቢ ወለድ እዩ ምኽንያቱ እታ ብመንግስቲ ዘውጽኦ ናይ ውሽጢ ሃገር ባጤራ ኣብቲ ክዋንዛ ባጤራ ዝብሃል ቁጠባዊ ስልጣና እትጥቀመሉ ሃገር ኣንጎላ ነፈርቲ ካብ ወጻኢ ከተእቱ እንተደልያ ማለት እዩ። ካብ ብራዚል EMBRAER እቲ ኣህጉራዊ ባጤራ ዶላር እዩ ዝብል ሓሳብ ማለት መንግስቲ ወይ ኩባንያ ኣንጎላ ንብራዚላዊ ኩባንያ EMBRAER ብዶላር ኣሜሪካ ንምኽፋል ኣብ ኣህጉራዊ ሃዋህው ዶላር ክረክብ ኣለዎ ማለት እዩ፣ እዚ ድማ ነቲ ኣህጉራዊ ስርዓት ክፍሊት ጦብላሕታ ይህቦ እቲ... ኣንጎላዊ ኣብ ብራዚላዊት EMBRAER ዕድጊት ብዶላር ኣሜሪካ ትኸፍል ኣላ፡ እቲ ክውንነት ግን እቲ ኣንጎላዊ ኩባንያ ከምዚ ይገብር ኣሎ ኢሉ ይሓስብ ኣሎ ኣብ ብራዚል ድማ ዶላር ኣሜሪካ ይቕበል ኣሎ ኢሉ ይሓስብ ኣሎ።

እቲ ኣንጎላዊ ናብ ብራዚል ክሰዶ ዶላር ከመይ ጌሩ ከም ዝረኸቦ ይገርመካ?

ነዚ ዝገብሩሉ እንኮ መንገዲ ክዋንዛ ዝበሃል ባጤራ ኣንጎላ ብምጥቃምን ብክዋንዛ ዶላር ኣሜሪካ ገዚኦም ናብ ብራዚል ምልኣኽን ጥራይ እዩ።

ብመሰረቱ ኣንጎላውያን ብዶላር ዝገዝእዎ ክዋንዛ-ዶላር ናብ ብራዚል ክሰድድዎ ዝጸንሑ ክዋንዛስ ከፊሎም፣ ኣድላዪን ቆልዓዊን ምልውዋጥ ባጤራ ጥራይ፣ የዋህ፣ ዘይጠቅም፣ ምኽንያቱ ኣብ ኣንጎላ ዶላር ንምርካብ እቲ እንኮ መንገዲ ክዋንዛ ብዶላር ምቕያር እዩ፣ which in Brazil ናብ Real ክቕየር እዩ እዚ ድማ EMBRAER ኣብ ብራዚል ሕሳባቱ ካብቲ ኣብ Reais ዝቕበሉ ሰራሕተኛታቱ ሕሳባቱ ክኸፍል ዝጥቀመሉ ናይ ውሽጢ ዓዲ ባጤራ እዩ።

እዚ ኩሉ ኣድማሳዊ ናይ ባጤራ ዕሽነት ኣብዚ ዘይተጠቕሰ ብብዙሕ ምኽንያታት ምትላል እዩ፣ ባንክታት ቨርቹዋል ኣገባብ ክፍሊት ስለዝፈጥራ ሓዊሱ: M2, M3, M4, M5 ንግዲ ባጤራታት ይፈጥር ከምቲ A 1000 ርያል ንB 1000 ርያል ከለቅሖ ከሎ ንC መን 1000 ርያል ከለቅሖ ከሎ ዝተራእየ ንA 1000 ርያል የለቅሕ ስለዚ 3000 ሽሕ ኣካውንቲንግን ቨርቹዋል ርያልን ይዘውር ኣሎ ግን እቲ ፊዚካዊ መጀመርታ ሓቀኛ ባጤራ 1000 ርያል ኮይኑ 2000 ተወሳኺ ቨርቹዋል ድማ ይፍጠሩ ምእንቲ ኩሉ ሰብ ነንሕድሕዱ እንተኸፊሉ ይኽፈል።

Roberto da Silva Rocha, professor universitário e cientista político