سامراجی استحصال

سامراجی استحصال

تن ماڈل، تن مثالاں، تجارتی، سیاسی، مالی، تے خود غرض استحصال تے لالچ دے تن معاملات۔

ایل ری ڈی لا پلاٹا ، بولیویا دا اوہ ارب پتی جس نے بولیویا د‏‏ی چاندی د‏‏ی کاناں تو‏ں حد تک استحصال کيتا تے بولیویا دے معدنی اثاثےآں د‏‏ی فروخت تو‏ں حاصل ہونے والی دولت خرچ کيتی۔

1960 دی دہائی وچ اک لاطینی امریکی ایلون مسک سی جس نے بولیویا دیاں کاناں توں چاندی دی وکری دی خوش قسمتی نال یورپ دی ساری شراب، وہسکی تے عورتاں نوں خرید لیا، اپنے ساتھی بولیویاں لئی کجھ وی نہ چھڈیا تے چاندی دی کان ختم ہون تک لامتناہی عیش و آرام دی زندگی گزاریا۔ اس دا ناں: اینٹینور پیٹینو ، جس نے بعد وچ دنیا د‏‏ی سب تو‏ں وڈی ٹن کاناں تو‏ں استحصال کرنا شروع کيتا۔

اوہ اس تاریخ تک جدید یورپی تریخ د‏‏ی سب تو‏ں زیادہ شاندار پارٹی د‏‏ی میزبانی دے لئی مشہور ہويا ، جس وچ 700 مہمان شرکت کردے سن ، جنہاں وچ اس وقت د‏‏ی دنیا د‏‏ی کچھ وڈی مشہور شخصیتاں وی شامل سن ۔ ایہ تقریب، بے پناہ لگژری دا ثبوت اے جس نے ہمیشہ لئی بین الاقوامی جیٹ سیٹ نو نشان زد کیتا، یورپی شرافت، ہالی وڈ دے فلمی ستارے، کروڑ پتی تے بینکراں نو شامل کیتا۔

دوسرا معاملہ اماپا وچ سی ، جس وچ جہازاں تے ٹینکاں دے لئی بکتر د ی تعمیر وچ مفید مینگنیز خام مال دا سب تو ں وڈا تے واحد ذخیرہ سی۔ دوجی جنگ عظیم دے دوران، اس دی حد تک استحصال کیتا گیا سی، تے اج اماپا دی ریاست این جی اوز دے ذریعہ ختم کر دتی گئی اے جہڑی غریب ملکاں نو مفلوج کرن دی حکمت عملی وچ استعمال ہون آلی مشہور روک تھام لائن دے نال کھوج تے زرعی منصوبیاں نو کنٹرول تے گھٹ توں گھٹ کردی اے، جہڑی مقامی لوکاں دے سادہ دفاع توں لے کے جنگلات دی اگ دے خطرات، انسانی حقوق، مزدوراں دے دفاع، ماحولیاتی دفاع تک اے۔ انحطاط، تے ہن مزاحمت دی تازہ ترین دلیل، جہڑی کہ اینٹروپک گلوبل وارمنگ دے خطرے ہن۔ اس طرح، امریکہ نے سرد جنگ دی وجہ توں پہلے سوویت یونین توں آن آلی برآمدات دے بائیکاٹ دی ضمانت دین لئی اوپن گڑھے دے معدنی ذخائر دا پہاڑ بنان لئی اماپا دے مینگنیز ذخائر دا سو فیصد لیا۔

اس طرح، انہاں نے امریکی لالچ دی وجہ توں پورے اماپا ذخائر نو ختم کر دتا، تے اسی کئی سالاں تک اک نویں مینگنیز ذخائر دے بغیر رہ گئے۔ انہاں نے اماپا دے علاقے نو‏‏ں لُٹیا ، جسنو‏ں اک ریاست وچ تبدیل کردتا گیا سی ، فیر ماحولیاتی تحفظ تے منتشر حقوق دے جھوٹے بینراں دے ناں اُتے معاشی سرگرمیاں نو‏‏ں ترک تے منع کردتا گیا ، جداں کہ نیٹو ہمیشہ پردیی ملکاں دے خلاف نوآبادیات‏ی دور دے بعد دے غصے وچ کردا ا‏‏ے۔

آخر وچ ربڑ دے درختاں دی چوری دا تیجا کیس؛ برازیل ربڑ دے باغاں دا مقامی سی، جنگلی تنا توں کڈیا جادوئی رس، دنیا چ منفرد۔ اس دے بعد غیر ملکی ریاست ایمیزوناس دے دارالحکومت مانوس وچ آباد ہوئے تے انہاں مزدوراں د ی نیم غلام محنت نو ں برآمد تے استحصال کیتا جو مہینے دے آخر وچ تنخواہ وچ ملنے والے کمرے دا کرایہ یا رہائش گاہ وچ بستر دا کرایہ، کھانا، پانی، مشروبات تو ں کدرے زیادہ واجب الادا سن ۔ آخر وچ ، اوہ ہمیشہ یورپ تو‏ں آنے والے ٹھیکیداراں دے مقروض رہندے سن ، تے غلام مزدوراں نو‏‏ں عام طور اُتے کاٹنگا ، شمال مشرق ، ان پڑھ ، غریب تے بھکے تو‏ں بھرتی کيتا جاندا سی۔ افریقی غلامی دے خاتمے دے بعد ایہ دنیا دا بہترین کاروبار سی۔

اوہناں دا خیال سی کہ ایہہ کافی نئیں سی؛ انہاں نو اس پودے نو پھیلان دے لی پودے چوری کرن دی لوڑ سی، جہڑا ایمیزون دے لی خصوصی سی، پوری دنیا چ، تے انہاں نے برازیل دے حکام ولوں برازیل دے کسی وی ربڑ دے درخت دے پودے نو برازیل چھڈن توں روکن لئی رکھیاں گئیاں ساریاں رکاوٹاں نو ناکام بنان دا اک ناقابل غلط منصوبہ بنایا۔

اوہ اینوں انڈونیشیا، فلپائن، ویتنام، کمبوڈیا تے تھائی لینڈ لے جان چ کامیاب ہو گئے تے اینج برازیل نے اپنی اجارہ داری کھو دتی تے مانوس دے علاقے چ لیائی گئی دولت غریب ہو گئی تے معاشی تے ثقافتی طور تے ترک کر دتا گیا۔ برازیل دا پہلا شہر جہدے کول بجلی جنگل دے زمانے چ واپس آ گئی۔

Roberto da Silva Rocha, professor universitário e cientista político