ስነ-መጎት ስትራተጂ ኲናት

ስነ-መጎት ስትራተጂ ኲናት

ኣነ ንሎጂክን ስትራተጅን ዝብሉ ቃላት ኣምር ንምግባር ዘድሊ ዲግረሽን ኣይገብርን እየ፣ 90 ገጻት ምደለኹ።

ኣብ መንጎ ወተሃደራዊ ስነ-መጐትን ወተሃደራዊ ስትራተጅን ዘሎ ምድብላቕ ዝተሓላለኸ ምዃኑ፡ ብቐጥታ ናብቲ ማክስ ዌበር ብዛዕባ ስነ-ምግባር ሓላፍነትን ስነ-ምግባር ምእማንን ዝፈጠሮ ፓራዶክስ ይመርሓና።

እቲ ናይ ስነ-ማሕበረሰብ ሓሳቢ፡ እቲ ፖለቲከኛ ምስቲ ናይ ምእማን ስነ-ምግባር ዝጋጮን ዘፍርስን ናይ ሓላፍነት ስነ-ምግባር የድልዮ ይብል፡ ምኽንያቱ ዝበዝሐ ሕብረተሰብ ምእንቲ ክጥቀም ሓደ ክፋል ሕብረተሰብ ክኸስር እዩ፡ ንህዝቢ ድማ ብዙሓት ዘይተፈተዉን ዘይስነመጎታውያንን ስጉምትታት ንህዝቢ ትብዓት ፖለቲከኛታት የድልዮም ንኽውሰድ ንኣብነት ንህዝቢ እታ ከተማ ንሰለስተ ዓመት ኣብታ ጎደና ህይወት ሲኦል ብዝገብሩ ስራሓት ምቕጻዕ፣ ብዓበይቲ ቀዳዳት፣ ሓመድ፣ ንህዝቢ ህይወት ዝፈጥር ናይ ከተማ መሳርሒታት ንምትካል መእተዊ ምዕጻው ዝሓሸ፡ ወይ፡ ዝከኣል፡ ብመሬት ትሕቲ መሬት፡ ማይ፡ ርስሓት፡ ሻምብቆ ሩባ፡ ቴለፎን፡ ኤሌክትሪክ፡ ገመዳት ብርሃን፡ ወይ’ውን ግዴታዊ ክታበት፡ መብራህቲ ትራፊክ ከይተረፈ፡ እዚ ኩሉ ንመንግስታት ቅጭ መጺእዎምን ክጽላእን ይገብሮምን።

እቲ ሓላፍነት ዝስከም መራሒ ኩሉ ግዜ እቲ ዝበዝሐ ዝደልዮን ዝቕበሎን ኣይገብርን፣ ኣድላዪ ስለዝኾነ እዩ ዝገብሮ። እዚ ድማ ስነ-ምግባር ሓላፍነት፡ ምእካብ ግብሪ፡ ፖሊስን ኣብያተ ትምህርቲ ውዱብን ስነ-ስርዓት ዘለዎን ምሕላው፡ ኣንጊህካ ምትንሳእን ሕግታትን ስርዓታትን ኣተሓሳስባ ኮሙን ምሕላውን እዩ።

እቲ ሰናይ ባህሪ ዘለዎ ህዝባዊ ፖለቲከኛ፡ ነቲ ዝቐለለ መንገዲ ናይ ምዝንጋዕን ዲማጎግሪን፡ ናይ መብጽዓታትን ፋካሊቲታትን ዝመልአ መደረታት እዩ ዝመርጽ።

እቲ ኣብ ርእሲ ጃፓናውያን ክልተ ኣቶሚክ ቦምብ ምፍንጃሩ ዝብል ስትራተጂ ኣካል ናይ ሓደ ኣሰቃቒን ምጥምዛዝን ስነ-መጐት’ኳ እንተነበረ፡ ካብ ስነ-መጐት ሓላፍነት ግን፡ ድሕሪ ሚእቲ ዓመት’ውን እንተኾነ ፈጺሙ ኣይድገፍን እዩ።

እቲ ብጃፓናውያን ኣብ ልዕሊ ፐርል ሃርበር ዝተፈጸመ ሃንደበታዊ መጥቃዕትን ምጥሓል ኣማኢት ሎጂስቲካዊ መራኽብ ምስ ናይ ጽዕነት መካይን፡ ሞተር፡ ክፍልታት፡ ጎማ፡ ናብ ዓዲ እንግሊዝ ብጀርመናውያን U2 ዝጥሕላ ጀላቡ ኣብ ኣትላንቲክ ውቅያኖስን ኣካል ናይቲ ተመሳሳሊ ስነ-መጎት ናይቲ ዝገብሮ ኣሰቃቒ ስትራተጂ እዩ። ምስጢራዊ መደባት ጸላኢ ምርካብ ፋይዳ የብሉን፣ እቶም መራሕቲ ነቲ ተግባራት ኣቐዲሞም ስለ ዝፈልጥዎ ዝዓግትዎ ዋላ ሓንቲ ኣይገበሩን፣ በቃ ነቲ ጉድኣት ብጥንቃቐ ኣጉዲሎምዎ።

ጸላኢ ስትራተጂካዊ መደባቱ ከም ዝፈሰሰ እንተተገንዚቡ፡ ኣብቲ “ንሱ ከም ዝፈልጥ ከም ዝፈልጥ እፈልጥ’የ” ዝብል ጸወታ፡ ንናይ ተጻዋታይ ስነ-መጐት ይቆጻጸሮ፡ በዚ ስነ-መጐት’ዚ ኣብ ሚንዳኖ፡ ኢንዶነዥያ፡ ፊሊፒንስ ጃፓናውያን እሱራት ኣይነበሩን። ፣ ሲፓው፣ ኦኪናዋ፣ ስለዚ ኣሜሪካውያን ወተሃደራዊ ክሳራታት ኣንጻር ጃፓናውያን ሓደ ንሓደ እዩ ነይሩ።

ጃፓናውያን ኢዶም ሂቦም ኣይፈልጡን።

ካብ ኢንክሪፕሽን ማሽናት ዝመጽእ ምስጢራዊ ሓበሬታ ንምጥቃም ኮዳቶም ከም ዝሰበሩ ካብ ጸላኢ ምሕባእ ኣድላዪ ስለ ዝነበረ ኮዳቶም ምፍራስ ትርጉም ኣይነበሮን፣ ፓራዶክስ ሓበሬታን ጸረ-ሓበሬታን እዩ።

ጃፓናውያን ኢዶም ከምዘይሃቡን ወራር ኦኪናዋ ንልዕሊ 800 ኣመሪካውያን መራኽብን ሳብማሪናትን ሓይሊ ባሕሪ ኣመሪካ ምጥሓልን ምጥፋእን ከምዘኽፈሎን ስለዝፈለጡ፡ ካብ ኣቶሚክ ቦምብ ወጻኢ ዝኾነ ኣማራጺ ኣይነበረን።

ፕረዚደንት ወይ ውልቀ መላኺ ዘለንስኪ ንሩስያ ብ6500 ኒዩክለራዊ ርእሲ ውግእ ክዋጋእ ዝደረኾ እንታይ ዓይነት ስትራተጂካዊ ስነ-መጐት እዩ?

Roberto da Silva Rocha, professor universitário e cientista político