امریکی سیاسی رہتل نوں سمجھنا

امریکی سیاسی رہتل نوں سمجھنا

میٹیوچی، پاسکوالی تے بوبیو دی سیاسی لغت دے مطابق، امریکی سیاسی نظام حرکیات دے مجموعے تے مشتمل اے جہڑا اشرافیہ نو اکٹھا کردا اے جہنوں اوہ پولی آرکی کہندے نیں، جہڑے کہ امریکی قوم نو چلاون آلی طاقتاں دے کنسرٹ نو متاثر کرن تے اس دا تعین کرن آلے گروہاں دی قوتاں دے ذریعہ تشکیل دتا جاندا اے۔ جہاز دے خودکار پائلٹ دی طرح۔

ایہہ کنسرٹ وڈے بینکنگ سسٹماں ولوں، تیل دے شعبے دے سرمایہ داراں ولوں، فوجی صنعتی کمپلیکس دے شعبے ولوں، میوزیکل، پرفارمنگ تے فلم آرٹس (ویڈیو تے فلماں) دے ثقافتی پیداواری نظام دے سرمایہ داراں ولوں، بینکنگ سروسز سیکٹر ولوں تشکیل دتا گیا اے۔ ، افواج دا ایہ انتظام دو سب توں وڈے پارٹی محاذاں تے پیش کیتا گیا اے جہناں دا ناں اے: ریپبلکن پارٹی تے ڈیموکریٹک پارٹی۔

انہاں گروہاں دے اندر نظریات دے چار دھارے ہن: کمیونسٹ، جو پیرس کمیوناں دے رجحانات دے نال تیراں کالونیاں وچ اترنے دے بعد تو‏ں دیہی کمیوناں دے نظام تو‏ں بچ گئے تے پری سوشلسٹ فوریئر، روسو ، فیبین تے انہاں نے پروٹسٹنٹ ازم نو دیہی کوآپریٹو کمیونٹیز تے کمیونٹی تے کمیونٹیرین سسٹم دے نال ملایا۔

دوجے گروپ نے جرمنی، اٹلی تے انگلینڈ توں تارکین وطن دی لہر دے نال نیویارک ورگے شہراں وچ عظیم جھیلاں دے شہری علاقے نو ترقی دتی، جہڑے سرمایہ دارانہ خیالات دے نال آئے تے اسٹاک ایکسچینجاں تے حصص نال محدود کمپنیاں بنائیاں جہڑیاں اک بخار بن گئیاں امریکی دا سفنا اے کہ کم کیتے بغیر قیاس آرائیاں دے ذریعے امیر ہو جائے، جس دی وجہ توں 1929 دا بحران، قیاس آرائیاں دی عروج تے مالی بلبلے دا پاگل پن؛ 1929 وچ پہلا، جہڑا کدی وی آخری نئیں ہووے گا، تیل، ریلوے، فیکٹرنگ کمپنیاں تے کاغذی بروکرز، سرمایہ کاری بینکاں، سٹیل تے ریلوے صنعتاں وچ تیزی تے فورڈ موٹرز دے نال آٹوموبیلاں توں لے کے کئی کاروباراں دے نال قیاس آرائی سی۔

فیر، دو وڈیاں جماعتاں اندرونی طور تے چار گروہاں دے وچکار ٹوٹے ہوئے سن جہڑے ہمیشہ باہمی طور تے الگ نئیں سن، گروپ دی تشکیل دے نال: کمیونسٹ، سرمایہ دار، خود مختار تے گلوبلسٹ۔

کمیونسٹ لبرل جمہوری رجحان دے نال انسانیت پسندی تے مبنی یونیورسٹیاں دے ذریعے سب توں زیادہ نظر آندے نیں; سرمایہ داراں نے کثیر القومی کمپنیاں تے توجہ مرکوز کیتی جنہاں نے یو ایس ایس آر، نازیاں دیاں کمپنیاں نوں وی مالی اعانت دتی، تے چین نوں بنیادی صنعتاں دی منتقلی تے شرط لگائی، اس امید نال کہ چینی صرف سستے اوبا دے ہتھ نال داخل ہون گے بغیر مقامی ٹیکنالوجی دے قابل نئیں ریورس انجینئرنگ; عالمی نظام وچ مرکز تے پردیش دے وچکار مزدوراں دی بین الاقوامی تقسیم دے نال عالمی نظام دے والرسٹین دے نظریات تے یقین رکھن آلے اپنے خالقاں نوں پچھے چھڈن آلے مقامی تے نقل شدہ ٹیکنالوجی دی تخلیق دی حیرت دے نال غیر متوقع دا نتیجہ۔

ایہ چار گروہ ہر پارٹی دے اندر تے باہر اک دوجے نال لڑدے تے مقابلہ کردے نیں تے امریکی سیاست دے ہر دور وچ ایہ موقع پرستی تے افادیت پسند اخلاقیات دی الجھن دے طور تے ظاہر ہوندا اے جس نوں دوہرے معیار آکھیا جاندا اے، لیکن سچائی وچ امریکی سیاست وچ جو کجھ راہ توں باہر آندا اے اوہ گردش اے اوہ گروپ جہڑے آخر کار اقتدار چ آندے نیں جہڑے اپنے منصوبے نو نافذ کرن دی کوشش کردے نیں، تے ایتھوں تیکر کہ اک مینڈیٹ دے دوران وی گروپ مسلسل اک دوجے نو سبوتاژ کردے نیں، کدی کدی صدراں تے صدر دے امیدواراں، سینیٹرز، پارٹی دے سربراہان، تاجراں، مشہور شخصیتاں دے قتل دے ذریعے قتل ہوندا اے۔ امریکہ وچ اقتدار لئی مقابلہ کرن آلے ایہناں چاراں گروہاں دے وچکار تنازعات دا نتیجہ۔

شاید ایہ قومی اتحاد تے سالمیت نو برقرار رکھن دا اوہ طریقہ اے جہڑا امریکہ نو نکے ملکاں چ ٹٹن توں روکدا اے کیونکہ چار گروہ پورے معاشرے تے شمالی امریکی آبادی چ یکساں طور تے تقسیم کیتے گئے نیں جتھے بظاہر کشیدگی اک ہور نوعیت دی لگدی اے، جیویں: نسلی ، ثقافتی، معاشی یا مذہبی، جہڑے غیر متعلقہ نئیں نیں پر جہڑے اختلافات نو لُکا دیندے نیں جہڑے واقعی اہمیت رکھدے نیں، جہڑے کہ ایہ چار گروہ نیں جہڑے حکومت کردے نیں بھاویں سپریم کورٹ چ کون ہووے، یا وفاقی سینیٹ چ، نمائندیاں دے چیمبر چ، ملک دی صدارت، کنٹرول ہمیشہ چاراں گروہاں دے وچکار کشیدگی دے نتیجے دی پیروی کردا اے، ایہو وجہ اے کہ انتخابی نظام اکثریتی ضلعی نظام وچ طاقت نو پتلا تے مرکوز کرن دا رجحان رکھدا اے جہڑا اختلافات نو نگل لیندا اے تے اس لمحے دے اکثریتی رجحان نو جذب کردا اے تے اس دے ذریعے اک گردش قائم کردا اے۔ اک خاموش انٹرا اشرافیہ معاہدے دی پالیسیاں جہڑیاں عام انتخابات نو کنٹرول کردیاں ہن۔

Roberto da Silva Rocha, professor universitário e cientista político