ایہہ ہمیشہ معدومیت سی

ایہہ ہمیشہ معدومیت سی

ہر ویلے، سارے براعظماں تے، ہر مرحلیاں وچ تہذیباں دے مسئلے ہمیشہ اک ای رہے نیں: معدومیت، جس دی نمائندگی کجھ محدود عنصر دی قلت نال کیتی جاندی اے، جہڑا پانی ہو سکدا اے؛ کھان پین دیاں شیواں؛ جگہ، حفاظت، ضرورت توں زیادہ یا نایاب آبادی دی پنروتپادن۔

سانوں تہذیب، معدومیت تے ہجرتاں دی پوری تریخ وچ ثبوت یا مثالاں دی وی لوڑ نئیں ہووے گی تے جنگاں وی اک انسانی گروہ دی بقا دی تلاش دی وجہ توں ہوندیاں نیں، بھاویں اوہ ایہ نئیں جاندے کہ بشریات دے لحاظ نال اوہناں قوتاں نو کس طرح زبانی بیان کرنا تے سمجھنا اے جہڑیاں بقا لئی اوہناں نوں انتہائی رویے ول لے جاؤ۔

جدوں وی اسی سلطنتاں دے زوال تے جنگاں، وبائی امراض دی وجہ توں ہون آلی عظیم نسل کشی نو جواز پیش کرن دی کوشش کرنے آں، تے اسی ہمیشہ بانجھ پن تے مٹی دی کمی، پین دے پانی دی قلت، اضافی برف، انتہائی موسم ورگے عوامل نو قبول کرن دے لی تیار رہندے آں، لیکن اسی کدی وی قابل تسلیم نئیں کردے معدومیت دا سبب بنن دا جدید عنصر جہڑا ٹیکنو سائڈ دا طاعون اے، جدید تکنیکی کمپلیکس دے بھاری بوجھ دی وجہ توں نسل کشی، جہدے لئی اعلیٰ مہارت تے اجارہ داری ٹیکنالوجی کمپلیکس دے اک اہرام دی لوڑ اے، نتیجے دے طور تے اسی عالمی کمپنیاں نوں پوری رسائی دے مکمل کنٹرول دے نال ویکھنے آں شعبےآں توں ٹیکنالوجی، جویں کہ 2-اینگسٹروم نینو ٹیکنالوجی مائیکرو پروسیسرز دی پیداوار، یا وڈے سروس فراہم کرن آلیاں دے وڈے ٹوٹیماں دی اجارہ داریاں تے اولیگوپولیاں تے گوگل، وکیپیڈیا، فیس بک، انسٹاگرام، واٹس ایپ، ٹک ٹاک، ونڈوز، اینڈروئیڈ، سونی ورگے نیٹ ورک ڈیٹا بیسز تک رسائی ، ٹویوٹا، انٹیل، اے ایس ایم سی، ہواوے، ایربس، کمپیوٹرز لئی جاوا پروگرامنگ زبان، اس لیی انہاں پیچیدہ شعبیاں نو برقرار رکھن دے لیی معاشرے دے کول جدید ترین یونیورسٹیاں، تحقیقی اداریاں، سائنسداناں، ٹیکنالوجی دے ڈاکٹراں، لیبارٹریاں، مارکیٹ تے ذرائع توں لے کے تمام اجزاء ہونے چاہیدے ہن۔ سائنس تے تحقیق لئی فنڈنگ، تے ایس لئی ضروری اے کہ آبادی دا اک وڈا حصہ اپنے آپ نو مکمل طور تے تے بنیادی طور تے ریاضی، فزکس، شماریات، کیمسٹری، معلومات لئی وقف کرے۔

اس دے لیی لوکاں نو اپنڑی زندگی دے پہلے سالاں دے 30 سال توں زیادہ عرصے بھاری مطالعہ، تیاری تے سماجی اعتکاف تے سماجی انخلاء تے کسی وی نوجوان دی ابتدائی لذتاں توں ترک کرن دی لوڑ اے تاکہ اوہ اپنے آپ نو اک راہب دے طور تے وقف کر سکن، تے ایہ ماحول اچ پایا جاندا اے۔ تے نسلاں خاص حالات، غیر معمولی سماجی سیاسی تے معاشی حالات وچ جتھے معاوضہ صرف ذاتی ہوندا اے تے مادی یا جذباتی نئیں ہوندا۔

معدومیت یا حسد؟ روسو یا موتھس؟

اس لیی معاشرہ اپنے آپ نو ہائی ٹیکنالوجی دا یرغمال پاندا اے تے معاشرے دے اک اہم حصے نو الگ تھلگ تے محفوظ کرن دی لوڑ اے تے باقی اپنے آپ نو پسماندہ تے خارج کیتا جاندا اے کیونکہ ایہ ہر اک توں انتہائی اعلیٰ سطح دی تعلیم تے اسکول دی تیاری دا مطالبہ کردا اے جہدے لیی ہر کوئی قربانی دین نو تیار نئیں اے۔ دانشورانہ قابلیت دی کمی، مالی وسائل دی کمی، وقت تے مرضی دی کمی، ایہ خارج کیتے گئے لوک اک ناقابل حل مسئلہ بن جاندے نیں کیونکہ شمولیت لئی تیاری تے مرضی یا موقعے دی لمے عرصے دی لوڑ ہوندی اے، تے معاشرہ سماجی ذاتاں تے دانشوراں وچ تقسیم ہو جاندا اے، تے فرق تے فرق۔ عدم مساوات اک سنگین سماجی مسئلہ بن سکدا اے جہڑا اتحاد تے سماجی تے قومی بقائے باہمی نو تقسیم تے تباہ کرن دے قابل اے

یا تے معاشرہ قدرتی عدم مساوات نو قبول کردا اے یا لوکاں نو برابر بنان دے سارے حل سماجی اتھل پتھل تے طبقاتی جدوجہد تے غیر حقیقت پسندانہ مساوات پسند نظریاتی سیاسی تنازعات تے مصنوعی یوٹوپیا وچ ختم ہو جاندے ہن۔

دنیا وچ حسد تے سماجی تفریق تے قابو پان لئی تیار صرف اوہ معاشرے ہن جنہاں دا پچھوکڑ ہندو تے مسلمان اے، مغرب جمہوری شان و شوکت تے سب لئی دولت تے خوشی دے وعدے نال مکمل طور تے آلودہ اے، بنیادی طور تے سوشلزم تے عیسائیت دی وجہ توں۔

Roberto da Silva Rocha, professor universitário e cientista político