ኩሉ ግዜ ምጥፋእ እዩ ነይሩ።

ኩሉ ግዜ ምጥፋእ እዩ ነይሩ።

ጸገማት ስልጣነታት ኣብ ኩሉ ግዜ፡ ኣብ ኩለን ኣህጉራት፡ ኣብ ኩሉ ምዕራፋት ወትሩ ሓደ እዩ ነይሩ፡ ምጥፋእ፡ ብሕጽረት ገለ ደረት ዝገብር ረቛሒ ዝውከል፡ እዚ ድማ ማይ ክኸውን ይኽእል፤ መግብታት፤ ቦታ፡ ድሕነት፡ ካብ መጠን ንላዕሊ ወይ ውሑድ ዲሞግራፊካዊ ምብዛሕ።

ኣብ ምሉእ ታሪኽ ስልጣነ፡ ምጥፋእን ስደትን መርትዖ ወይ ኣብነታት እኳ ኣይምደለየናን ከምኡ’ውን ውግኣት ኩሉ ብሰንኪ ምድላይ ህላወ ናይ ሓደ ጉጅለ ወዲ ሰብ ዝመጽእ ኮይኑ፡ ዋላ’ውን ነቲ ሓይልታት ብቓላት ክገልጽዎን ብስነ-ሰብ ክርድእዎን እንተዘይፈሊጦም ንህይወት ናብ ጽንፈኛ ባህርያት ይመርሖም።

ውድቀት ሃጸያዊ ግዝኣታትን ብሰንኪ ኲናት፡ ለበዳታት ዝመጽእ ዓቢ ምጽናት ዓሌትን ከነመኽንየሉ ኣብ እንፍትነሉ እዋን፡ ከም መኻንነትን ምውዳቕ ሓመድን፡ ዋሕዲ ዝስተ ማይ፡ ልዕሊ ዓቐን በረድ፡ ጽንኩር ኩነታት ኣየር ዝኣመሰሉ ረቛሒታት ክንቅበል ኩሉ ግዜ ድሉዋት ኢና፡ እንተኾነ ግን ብቑዕ ሰብ ፈጺምና ኣይንኣምንን ኢና። ዘመናዊ ረቛሒ ምኽንያት ምጥፋእ ማለት ዕስለ ቴክኖሳይድ እዩ፣ እቲ ብሰንኪ ከቢድ ጽዕነት ናይቲ ምዕቡል ቴክኖሎጂካዊ ውህደት ዝፍጠር ምጽናት ዓሌት፣ እዚ ድማ ልዑል ስፔሻላይዜሽንን ፒራሚድ ናይ ሞኖፖላዊ ቴክኖሎጂ ውህደትን ዝሓትት፣ ከም ውጽኢቱ ድማ ዓለማውያን ኩባንያታት ምሉእ ተበጻሕነት ምሉእ ቁጽጽር ዘለወን ንርኢ ጽላታት ናብ ቴክኖሎጂ፡ ከም ምፍራይ 2-angstrom ናኖቴክኖሎጂ ማይክሮፕሮሰሰር፡ ወይ ሞኖፖሊን ኦሊጎፖሊን ዓበይቲ ቶተማት ዓበይቲ ወሃብቲ ኣገልግሎትን ምብጻሕ መርበብ ዳታቤዛት ከም Google, Wikipedia, Facebook, Instagram, Whatsapp, Tiktok, Windows , Android, Sony , Toyota, Intel, ASMC, Huawey, AIRBUS, Java programming language for computers, ስለዚ ነዞም ዝተሓላለኹ ጽላታት ንምዕቃብ ሕብረተሰብ ካብ ምዕቡላት ዩኒቨርሲቲታት፣ ትካላት ምርምር፣ ሳይንቲስት፣ ሓካይም ቴክኖሎጂ፣ ላቦራቶሪታት፣ ዕዳጋን ምንጪታትን ኩሎም ኣካላት ክህልዎ ኣለዎ። ንሳይንስን ምርምርን ዝኸውን ምወላ ዝህብ ኮይኑ፡ እዚ ድማ ዓቢ ክፋል ህዝቢ ምሉእ ብምሉእን ብቐንዱን ንሒሳብ፡ ፊዚክስ፡ ስታቲስቲክስ፡ ኬሚስትሪ፡ ሓበሬታ ክውፈ ይጠልብ።

ሰባት ልዕሊ 30 ዓመታት ካብ ቀዳሞት ዓመታት ህይወቶም ንኸቢድ መጽናዕቲ፡ ምድላውን ማሕበራዊ መንሳፈፍን ከምኡ’ውን ማሕበራዊ ምስሓብን ምሕዳግን መባእታዊ ደስታ ዝኾነ መንእሰይ ጥራይ ከም መነኮስ ንኽውፈዩ ክውፍዩ ይጠልብ፡ እዚ ድማ ኣብ ከባቢታት ይርከብ። ከምኡ’ውን ንወለዶታት ፍሉይ ኩነታት፣ ኣብ ፍሉይ ማሕበረ-ፖለቲካውን ቁጠባውን ኩነታት ካሕሳ ውልቃዊ ጥራይ እምበር ንዋታዊ ወይ ስምዒታዊ ዘይኮነሉ።

ምጥፋእ ድዩ ቅንኢ? ሩሶ ድዩ ወይስ ማውቱስ?

ስለዚ ሕብረተሰብ ንርእሱ ብላዕለዋይ ቴክኖሎጂ ጅሆ ኮይኑ ይረኽባ እሞ ሓደ ኣገዳሲ ክፋል ሕብረተሰብ ክግለልን ክሕሎን የድልዮ እቲ ዝተረፈ ድማ ካብ ኩሉ ሰብ ኩሉ መስዋእቲ ክኸፍለሉ ፍቓደኛ ዘይኮነ ኣዝዩ ልዑል ደረጃ ትምህርትን ምድላው ቤት ትምህርትን ስለ ዝሓትት ተገሊሉን ተገሊሉን ይርከብ። ስእነት ምሁራዊ ብቕዓት፣ ዘይምህላው ፋይናንሳዊ ፀጋታት፣ ዘይምህላው ግዜን ድሌትን፣ እዞም ዝተገለሉ ሰባት ዘይፍታሕ ፀገም ይኾኑ፣ ምኽንያቱ ምትእትታው ነዊሕ ናይ ምድላውን ድሌትን ወይ ዕድል ስለዝሓትት፣ ሕብረተሰብ ኣብ ማሕበራዊ ካስታታትን ምሁራትን ይምቀል ዘይምዕሩይነት ሓድነትን ማሕበራውን ሃገራውን ሓባራዊ ህይወትን ክበታተንን ከጥፍእን ዝኽእል ከቢድ ማሕበራዊ ጸገም ክኸውን ይኽእል እዩ።

ወይ ሕብረተሰብ ተፈጥሮኣዊ ዘይማዕርነት ይቕበል ወይ ድማ ኩሉ ሰብ ማዕረ ንምግባር ዝግበር ፈተነታት ፍታሕ ኣብ ማሕበራዊ ናዕብን ደርባዊ ቃልስን ዘይክውንነታዊ ማዕርነታዊ ስነ-ሓሳባዊ ፖለቲካዊ ክርክርን ኣርቲፊሻል ዩቶፕያን ይውዳእ።

ኣብ ዓለም ቅንእን ማሕበራዊ ፍልልይን ንምስዓር ዝተዳለዉ ሕብረተሰባት ጥራይ እቶም ድሕረ ባይታ ሂንዱን ኣስላምን ዘለዎም እዮም፣ ምዕራባውያን ብፍጹም ብዲሞክራስያዊ ሃብትን ንኹሉ ብማዕረ ሃብትን ሓጎስን ዝብል መብጽዓን ዝተበከሉ እዮም፣ ብቐንዱ ብሰንኪ ሶሻሊዝምን ክርስትናን እዩ።

Roberto da Silva Rocha, professor universitário e cientista político