گلوبلائزیشن تے چینائزیشن؟

گلوبلائزیشن تے چینائزیشن؟

گلوبلائزیشن دے منصوبے دے 30 سالاں دے بعد، میں محض اتفاقی طور تے اس بحث لئی تیار ہو گیا سی، کیونکہ میں یو این بی وچ اپنا پولیٹیکل سائنس کورس دا فائنل پروجیکٹ مکمل کیتا سی جدوں اسیں ایمانوئل والرسٹین دے عالمی نظام دے نظریات دے مطالعے وچ اگے ودھے، جو سرمایہ دارانہ نظام دی عقلی ترتیب دی اک ہور وضاحت ہووے گی۔

عالمی نظام کارل مارکس دے نقطہ نظر توں مختلف اک ہور نقطہ نظر توں سرمایہ دارانہ نظام دا مطالعہ کرن دے لیی ایہ دوجا متبادل نقطہ نظر بناندا اے، جو اس توں پہلے دے سارے لوکاں دی سوچ دی نمائندگی کردا اے - پری سوشلسٹ - یہودی اصل گناہ دے ملحد ورژن دے مفروضے وچ یہودیت دے ذریعہ پیدا کردہ انسانیت دے گناہ دے اپنے مادی ورژن وچ جتھے مارکس وچ شیطان دی نمائندگی کیتی جاندی اے، تے گناہ پسند ولوں نمائندگی کیتی جاندی اے شیطان دے سامنڑے گنہگار دا عمل اوہدے لالچ نال پیش کیتا جائے گا جہدے نتیجے چ اوہ سزا ہووے گی جہڑی سرمایہ دارانہ طبقے دے ظلم نال پیش کیتی جاندی اے جہڑا پرولتاریہ طبقے چ دکھ پیدا کردا اے۔

یہودیت تے سرمایہ داری دے وچکار متوازی بیکار نئیں اے، مارکس یہودی سی تے مذہب دی نفی کرن دے لیی مذہب دی جدلیاتی ساخت دا استعمال کردے ہوئے یہودیت دی نفی دے تصور دے اندر دنیا دا اندازہ کرن دا رجحان رکھدا سی، مارکسزم دے تمام اداریاں یہودیت دے سڈول، مارکسسٹ جدلیاتی ترکیب دے مطالبے، یہودیت دے خاتمے دے مطالبے، تے سرمائے دے خاتمے دے طور تے آئینہ دار ہن سرمائے دی گناہ گار جائیداد، دولت۔

وارلینسٹائن دا ورلڈ سسٹم ماڈل مارکس دے تصور وچ ساختی دولت یا سپرسٹرکچر نو تقسیم کردا اے، جہڑا کہ والینسٹائن دے ماڈل وچ سرمایہ داراں دے ہتھوں براہ راست نظام دے مرکز وچ موجود ریاستاں دے ہتھاں وچ منتقل ہو جاندا اے، اک ریاست جس دی نمائندگی پہلی دنیا کردی اے ایہ مرکز ماحول نو آلودہ کرن آلی گندی کمپنیاں نو باہر کڈدا اے، جہدا پرائمری شعبہ تے مزدوراں دا استعمال ہوندا اے۔ .

اس ورلڈ سسٹم ماڈل نو سینٹر-پیریفیری دے دوجے ناں نال وی آکھیا جاندا اے، جتھے مرکز ہر قسم دے دانشورانہ، سائنسی، تکنیکی تے فنکارانہ مضموناں دا علم پیدا کردا اے، تے رائلٹی، سود تے فنانسنگ کڈدا اے۔

اس ماڈل وچ، نیم پردیش نو صنعتی تے تجارتی پروڈیوسراں، تقسیم تے لاجسٹکس دے وچکار تقسیم کیتا گیا اے۔

پردیی سطح تے، خام مال، زراعت تے دیہی مصنوعات دا نکالنا ہووے گا۔

عالمی نظام دے آغاز وچ، امریکی کمپنیاں نے جسمانی طور تے اپنی صنعتاں نو ایشیا وچ منتقل کر دتا، کجھ نقلی کمپنیاں سن جنہاں نو گھٹ تنخواہاں، گھٹ مزدوراں تے ماحولیاتی قواعد و ضوابط تے مقامی ریاستی سماجی تحفظ تے صحت دے اپریٹس دے فوائد دی حوصلہ افزائی کیتی گئی سی، اس منطق دے ذریعے فوائد ضرب کردے نیں تے مثبت تے منفی ترکیب پیدا کردے نیں۔

انہاں چوں اک نقل و حمل دے لئی فاصلیاں تے قابو پانا تے نقل و حمل دے ذرائع رکھنا سی، جو جلدی ای منتقل یا آؤٹ سورس وی ہو گئے، خام مال، مزدوراں، مشیناں، لاجسٹکس، انتظامیہ تے تقسیم توں پوری پیداواری زنجیر دے نال پیش گوئیاں تے لوازمات دے نال نوازے گئے نقل و حمل دے ذرائع دے لئی تعمیراتی کمپنیاں بنان دی حد تک پہنچ گئے۔

ایہ منصوبہ کئی وجوہات دی بنا تے ناکام رہیا:

1 – انجینئرنگ دے منصوبیاں تے اک دانشورانہ انحصار ہونا چاہیدا اے تے مرکز تے پردیش دے وچکار علم دی اجارہ داری ہونی چاہیدی اے؛

2 – صنعتی پیٹنٹ دی ناقابل خلاف ورزی دی ضمانت;

3 – ایکسچینج کرنسی، سوئفٹ، سرکاری کاروباری بولی دا کنٹرول; مالی بہاؤ; اجناس دی قیمت دا تبادلہ; تمام بینکنگ خدمات، تمام فنانسنگ، تے پیداوار دی فروخت;

4 – نو لبرل ازم: گھٹ توں گھٹ ریاست تے خود غرض افادیت پسندی دی بلندی دا مقالہ معاشرے دی معاشی قوتاں نو متحرک کرن دا واحد طریقہ اے جہڑا تہذیب نو بہتری دی طرف لے جان دے قابل اے۔

یورپی ملکاں وچ، ریاست نو اپنی سرکاری ملکیت آلی کمپنیاں توں آزاد کر دتا گیا سی جہناں نے معاشی پیداوار دے ہم منصب دے بغیر اشرافیہ دے لی مراعات دے ڈھانچے دی حمایت کیتی سی تے جہڑی انفرادی عزائم تے افزودگی دی خواہش تے اطمینان تے خوشی دی تلاش دی وجہ توں نجکاری کرن تے زیادہ کارکردگی پیدا کرے گی۔

کی ہویا: چین نے بہت زیادہ ترقی کیتی تے پیٹنٹ دی کاپی کرنا سکھیا، پیٹنٹ بنان دے مرکز دا مقابلہ کرنا شروع کیتا، مالی اضافی جمع کرکے معیشت دا کنٹرول سنبھال لیا تے اس ویلے مرکزی ملکاں دا سب توں وڈا قرض دہندہ اے، مرکز نے اپنے ماڈل دی وجہ توں ٹیکنالوجی دے خالقاں دی مالی اعانت دی صلاحیت کھو دتی جہڑا STEM دے شعبے وچ انجینئرنگ کلچر دی حوصلہ افزائی نئیں کردا، پیٹنٹ دی تشکیل دی مقدار وچ پیچھے رہ گیا۔

چین دی صنعتی ہائپر ٹرافی نے تکنیکی ہائپر ٹرافی پیدا کیتی جس نے اس نوں مرکز توں آزاد کر دتا اتے، تجارتی اتے مالی وادھو پیدا کردے ہوئے، نام نہاد چائنرائیزیشن وچ مرکز نوں جذب کر لیا۔

Roberto da Silva Rocha, professor universitário e cientista político