ގްލޯބަލައިޒޭޝަން އެންޑް ޗައިނާރައިޒޭޝަން؟

ގްލޯބަލައިޒޭޝަން އެންޑް ޗައިނާރައިޒޭޝަން؟

ގްލޯބަލައިޒޭޝަން މަޝްރޫޢުގެ 30 އަހަރު ފަހުން، ކެޕިޓަލިސްޓް ނިޒާމުގެ ބުއްދިވެރި ތަރުތީބުގެ އިތުރު ބަޔާނަކަށް ވާނެ، އިމަނުއެލް ވަލަރސްޓައިންގެ ވޯލްޑް ސިސްޓަމްގެ ތިއަރީތައް ދިރާސާކުރުމުގައި ކުރިއަށް ދިޔައިރު، އަންބީގައި ޕޮލިޓިކަލް ސައިންސް ކޯހުގެ ​​ފައިނަލް ޕްރޮޖެކްޓް ދެންމެ ނިންމާފައި އޮތުމުން، އަޅުގަނޑު މިހާރުވެސް މި ބަހުސަށް ތައްޔާރުވެފައި ހުރީމެވެ.

ދުނިޔޭގެ ނިޒާމުން މި އަނެއް ބަދަލު ނަޒަރިއްޔާތު އުފައްދަނީ ކާލް މާކްސްގެ ނަޒަރަކުން ތަފާތު އެހެން ނަޒަރަކުން ވެސް ކެޕިޓަލިސްޓް ނިޒާމު ދިރާސާކުރުމަށެވެ ޝައިޠާނާގެ ކުރިމަތީގައި ފާފަވެރިޔާ ތަމްސީލު ކުރެވޭނީ އޭނާގެ ދަހިވެތިކަމުން އޭގެ ނަތީޖާއެއްގެ ގޮތުން ޕްރޮލިޓޭރިއަން ދަރަޖައިގައި ނިކަމެތިކަން އުފެދޭ ކެޕިޓަލިސްޓް ދަރަޖައިގެ އަނިޔާވެރިކަމުން ތަމްސީލުކުރާ އަދަބެވެ.

ޔަހޫދީ ދީނާއި ކެޕިޓަލިޒަމްގެ ޕެރެލަލް ބޭކާރު ނޫން، މާކްސް އަކީ ޔަހޫދީ މީހެއް ކަމަށާއި، ދީނުގެ ޑައިލެކްޓިކަލް ސްޓްރަކްޗަރ ބޭނުންކޮށްގެން ދީނުގެ ޑައިލެކްޓިކަލް ސްޓްރަކްޗަރ ބޭނުންކޮށްގެން ދުނިޔެ ވަޒަން ކުރަން ފަށާފައިވާ ކަމަށް ވެސް ވިދާޅުވިއެވެ ކެޕިޓަލިސްޓުންނާއި ރައުސުލްމާލުގެ ފާފަވެރި މުދަލާއި، މުއްސަނދިކަމެވެ.

ވާރލައިންސްޓައިންގެ ވޯލްޑް ސިސްޓަމް މޮޑެލްގައި މާކްސްގެ ތަޞައްވުރުގައިވާ ސްޓްރަކްޗަރަލް ވެލްތު ނުވަތަ ސުޕަރސްޓްރަކްޗަރ ބެހިފައިވާއިރު، މިއީ ވޮލެންސްޓައިންގެ މޮޑެލްގައި ކެޕިޓަލިސްޓުންގެ އަތުން ސީދާ ފުރަތަމަ ދުނިޔެއިން ތަމްސީލުކުރާ ދައުލަތެއް ކަމަށްވާ ނިޒާމުގެ މަރުކަޒުގައިވާ ދައުލަތްތަކުގެ އަތަށް ދާ އެއްޗެކެވެ.

މި ވޯލްޑް ސިސްޓަމް މޮޑެލްއަށް ވެސް ކިޔަނީ ސެންޓަރ-ޕެރިފެރީގެ އަނެއް ނަމެވެ، މި ސެންޓަރުން ފިކުރީ، ސައިންޓިފިކް، ޓެކްނިކަލް އަދި އާޓިސްޓިކް ހުރިހާ ބާވަތެއްގެ ޑިސިޕްލިންތަކުގެ ޢިލްމު އުފައްދައި، ރޯޔަލްޓީއާއި އިންޓަރެސްޓް އަދި ފައިނޭންސިންގ ނެގުމެވެ.

މި މޮޑެލްގައި ސެމީޕެރިފެރީ ބަހާލެވިފައިވަނީ ސިނާއީ އަދި ވިޔަފާރި އުފެއްދުންތެރިންނާއި، ޑިސްޓްރިބިއުޝަން އަދި ލޮޖިސްޓިކްސް އާއި ދެމެދުގައެވެ.

ޕެރިފެރަލް ފެންވަރުގައި ރޯ މެޓީރިއަލް އާއި ދަނޑުވެރިކަމާއި ރަށްރަށުގެ އުފެއްދުންތައް ނެގުން އޮންނާނެ އެވެ.

ދުނިޔޭގެ ނިޒާމު ފެށުނުއިރު އެމެރިކާގެ ކުންފުނިތަކުން ޖިސްމާނީ ގޮތުން އެމީހުންގެ ސިނާއަތްތައް އޭޝިއާއަށް ބަދަލުކުރިއިރު، ބައެއް ކުންފުނިތަކަކީ އުޖޫރަ ކުޑަވުމާއި، މަދު ލޭބަރ އަދި ތިމާވެށީގެ ގަވާއިދުތަކާއި ލޯކަލް ސްޓޭޓް ސޯޝަލް ސެކިއުރިޓީ އަދި ހެލްތު އެޕެރެޓަސްއެއްގެ ފައިދާތަކުން ހިތްވަރު ލިބުނު ރިޕްލިކޭޓެޑް ކުންފުނިތަކެކެވެ.

އޭގެ ތެރެއިން އެއް ކަމަކީ ދަތުރުފަތުރުގެ ދުރުމިންތައް އަރައިގަނެ، ދަތުރުފަތުރުގެ ވަސީލަތްތައް ވެސް ވަރަށް އަވަހަށް ބަދަލުކޮށް ނުވަތަ އައުޓްސޯސްކޮށް، ދަތުރުފަތުރުގެ ވަސީލަތްތަކަށް ކޮންސްޓްރަކްޝަން ކުންފުނިތައް އުފެއްދުމުގެ ހައްދަށް ވާސިލްވުމެވެ.

މި މަޝްރޫއު ނާކާމިޔާބުވީ ބައެއް ސަބަބުތަކާ ހުރެ އެވެ:

1 – އިންޖިނިއަރިންގ މަޝްރޫޢުތަކަށް ފިކުރީ ގޮތުން ބަރޯސާވެ، މަރުކަޒާއި ޕެރިފެރީއާ ދެމެދު ޢިލްމުގެ މޮނޮޕޮލީއެއް އޮންނަންވާނެއެވެ؛

2 – ސިނާއީ ޕޭޓެންޓްތަކާ ހިލާފުނުވާނެ ކަމުގެ ޔަގީންކަން؛

3 – އެކްސްޗޭންޖް ކަރަންސީ ކޮންޓްރޯލްކުރުން، ސްވިފްޓް، ރަސްމީ ވިޔަފާރީގެ ބަސް؛ މާލީ ދަތުރުފަތުރު؛ މުދަލުގެ އަގު ބަދަލުކުރުން؛ ބޭންކިންގ ގެ ހުރިހާ ހިދުމަތެއް، ހުރިހާ ފައިނޭންސިންގ، އަދި އުފެއްދުންތައް ވިއްކުން؛

4 – ނިއޯލިބަރަލިޒަމް: ޙަޟާރަތް ކުރިއެރުމަށް ގެންދިއުމުގެ ޤާބިލުކަން ހުރި މުޖުތަމަޢުގެ އިޤްތިޞާދީ ބާރުތައް ޖަމާކުރުމުގެ ހަމައެކަނި ގޮތުގެ ގޮތުގައި މިނިމަލް ސްޓޭޓްގެ ތީސީސްއާއި އަމިއްލަ އެދުން ބޮޑު ޔުޓިލިޓީރިއަނިޒަމް މަތިކުރުން.

ޔޫރަޕްގެ ގައުމުތަކުގައި ދައުލަތުގެ ކުންފުނިތަކުން މިނިވަންވީ، އިގްތިސާދީ އުފެއްދުމުގެ ކޮންޓާޕާޓް ނެތް ޝަޚްސިއްޔަތަކަށް އިމްތިޔާޒުތަކުގެ އޮނިގަނޑަކަށް ތާއީދުކުރާ، ފަރުދީ ޝައުގުވެރިކަމާއި މުއްސަނދިކަމުގެ އެދުންވެރިކަމާއި ހިތްހަމަޖެހުމާއި އުފާވެރިކަން ހޯދުމުގެ ސަބަބުންނެވެ.

ކަން ހިނގި ގޮތް: ޗައިނާ މާ ބޮޑަށް ބޮޑުވެ ޕޭޓެންޓް ކޮޕީ ކުރަން ދަސްކޮށް، ޕޭޓެންޓް އުފެއްދުމުގެ މަރުކަޒާ ވާދަކުރަން ފެށި، މާލީ ސާޕްލަސް ޖަމާކޮށްގެން އިގްތިސާދުގެ ކޮންޓްރޯލް ހޯދައި، މިހާރު މެދުތެރޭގެ ގައުމުތަކުގެ އެންމެ ބޮޑު ކްރެޑިޓަރެވެ.

ޗައިނާގެ އިންޑަސްޓްރިއަލް ހައިޕަރޓްރޯފީގެ ސަބަބުން ޓެކްނޮލޮޖީގެ ހައިޕަރޓްރޯފީ އުފެދި، އެ ސެންޓަރުން މިނިވަންވެ، ވިޔަފާރީގެ އަދި މާލީ ސާޕްލަސް އުފެދި، ޗައިނާރައިޒޭޝަން ކިޔާ ގޮތުގައި އެ ސެންޓަރު ޖަހައިގަތެވެ.

Roberto da Silva Rocha, professor universitário e cientista político