No ke aha e hoʻokaʻawale ʻole ai nā hoʻopaʻi Komohana a luku iā Rūsia?

No ke aha e hoʻokaʻawale ʻole ai nā hoʻopaʻi Komohana a luku iā Rūsia?

ʻO ka mea mua, pono ʻoe i kahi haʻawina ʻāina ākea.

ʻAʻole ʻo ʻEulopa ke kikowaena o ka honua; ʻAʻole ʻo ʻAmelika ke kikowaena o ka honua.

He aha nā pū o ka USA i nā pilina pili honua, a me kāna mau hoa pili komohana?

I ka wā i hana ai ke Akua i ke ao holoʻokoʻa, ua hana ʻo ia i nā mea maʻamau o nā akua, he mau mea capricious lākou me ka manaʻo ʻole no ka hoʻomaopopo ʻana i ka noʻonoʻo ʻana o ke kanaka.

Ma kēia ala, ʻo ka hoʻāʻo ʻana e ʻimi i nā kānāwai kūpono a me nā ʻoiaʻiʻo i ke ao holoʻokoʻa ʻo ia ka hana nui loa o ka lolo kanaka maikaʻi loa, ʻoiai ma mua o ka hoʻokumu ʻia ʻana o ka ʻepekema a me ke akeakamai, ua ʻike ʻia ka hoʻomana ma kāna mau ʻano animist a / a fetishist paha, ma mua o ka monotheistic a me nā hoʻomana polytheistic, theistic a me nā hoʻomana iconoclastic. Ua hoʻoneʻe ʻia kēia ʻano hoʻomana hoʻomana mai ke kahua kūʻokoʻa o nā hana mana a me nā mea hoʻokalakupua a pau i manaʻo ʻia he kilokilo a kūʻokoʻa o ke ʻano a me ke kumu o ke ao holoʻokoʻa.

ʻO ka hoʻohui ʻana i ke akua humanoid i ke kuleana a me ka mana e hoʻomaka a hoʻomalu i nā hanana kūlohelohe i ʻae ʻia e lawe mai i ke kahua o ka kumu i ka huina o nā ʻoiaʻiʻo i manaʻo ʻia he kilokilo, i kūkulu ʻia ai ka mana hope o ke ola ʻana o nā ʻano ola a me nā mea o ke ao holoʻokoʻa. ʻO nā mea i hana ʻia e like me nā pōʻai o ke ola mea kanu a me nā holoholona i hānau ʻia, ulu a make, no laila ua hānau ʻia ka hoʻohālikelike o ka hana ʻana o ke ao holoʻokoʻa ma ke ʻano he mea i ʻike ʻia, hoʻololi a pau, e like me kahi mea kanu. He mea kupanaha i ka imi ana o na kanaka epekema ma na ano a pau i ke kaapuni o ka hana ana o ke ao holookoa a me ka wanana o kona hopena, aole e wanana na hanana elua i kahi e hele mai ai na mea e noho nei, a ma kahi e hele ai na mea mahope o ka hopena o ke ao holookoa. e like me ko lākou puka ʻana mai ka mea ʻole, a i ʻole mai kahi wehewehe maikaʻi ʻole ʻia ma mua o ka puʻupuʻu kupua nui nāna i hana i nā mea āpau: mea, ikehu, ʻike, a me nā kānāwai o ke ao holoʻokoʻa, ka manawa, ka lewa a me ka hoʻoponopono makemakika i hoʻonohonoho pono ʻia ma waena lakou iho. Ke huli lohi nei ka ʻepekema i kahi ʻano hoʻomana ʻē aʻe ʻaʻole hiki ke hoʻopaʻapaʻa ʻia a hoʻopaʻapaʻa ʻia ʻo ia ka ʻōlelo hope a me ka ʻaha hoʻokolokolo hope loa o ka ʻike hoʻopaʻapaʻa ʻole o ke ao holoʻokoʻa. Ua lilo ka ʻepekema i akua.

ʻAʻole i hāʻule ka asymmetry o ke ao holoʻokoʻa i loko o ke ʻano o ka ʻepekema ʻepekema, nona nā loina i hoʻokumu ʻia i nā kānāwai e like me nā kaohi koʻikoʻi e pono e hahai pono nā ʻāpana atomika a me nā ʻāpana liʻiliʻi, i loko o ka wānana makemakika, a me ka mea i ʻike maoli ʻia. ʻAʻole hiki ke hōʻoia ʻia ka hoʻohālikelike kiʻekiʻe loa o Einstein E=m*C**2 ma ka hana, ʻaʻole hoʻi i ka hui ʻana o nā ʻāpana i loko o nā mea hoʻoheheʻe hadron maikaʻi loa, ʻoi aku ka liʻiliʻi kokoke i nā pōkā nuklea, i nā hopena nuklea i loko o nā kiko o nā hōkū no ka mea. ʻAʻole lawa nā kūlana ʻē aʻe no ka hōʻoia ʻana o kēia kānāwai, e like me nā kānāwai āpau o ka physics, chemistry, biology wale nō ke lawelawe ʻana ma ke ʻano he pōʻino o ke ʻano o ke ʻano, e hana ana i ke ao holoʻokoʻa a mamao loa mai ka deterministic, akā ʻo ia. no laila ʻaʻole hiki iā mākou ke hana me ka ʻole o kā mākou Makemakika ʻaʻole hiki ke wehewehe pono i ka pilina ma waena o ke anawaena a me ke anapuni i kapa ʻia. pi, ʻaʻole hiki iā mākou ke helu pono i ke kumu huinahalike o ka helu ʻelua, ʻaʻole hiki iā mākou ke puʻunaue i kekahi integers me kekahi integer i nā manawa a pau me ka hopena pololei a pololei, akā naʻe, ʻo ka lawa ʻana o ka naʻauao a me ka mana o ka ʻepekema e pale iā mākou mai ka ʻike ʻana i nā palena o ka ʻano ʻepekema e pili ana i nā kānāwai i hoʻopaʻa ʻia ma o nā kumulāʻau ma mua o nā kānāwai e loaʻa iā mākou kahi ʻōnaehana o nā kūlana maʻalahi a hoʻohālikelike ʻia i nā hōʻailona kelepona kahi e hiki ai ke hoʻohālikelike ʻia nā ʻano o kēia manawa ma ke ʻano he ʻano o nā mea ʻē aʻe e nānā ʻia e like me kahi papahana kamepiula ma kēlā me kēia lālā. i loko o ka lāʻau o nā hoʻoholo, koho ʻia nā ʻōkuhi kūpono no kēlā kūlana, me ka ʻole o ka paʻakikī o nā ʻōkuhi paʻa i koho ʻole ʻia, me ka nānā ʻole ʻana i nā ʻano like ʻole a me nā ʻano like ʻole a hui pū kekahi me kekahi e hana paʻakikī loa ka ʻimi ʻana i nā hoʻonā no ka mea hiki wale i ka Matematika. e hana me ekolu mau hoololi kuokoa, a me na hoohalike like ole Hiki ke hoʻohui ʻia nā mea hou aʻe a hiki i ke kolu o ka pae, a pili kēia mau kūlana i ka hihia o ke koho ʻole a me ka unuhi ʻana o nā mea hoʻololi a i ʻole ke hoʻohālike maʻalahi i ka pilikia algebraic.

ʻO ka hoʻohui ʻana i nā palena o ka pae paradigmatic o ka mokuʻāina o ka ʻepekema a me kona mau palena epistemological a me ontological ma ke ʻano he hana o ko mākou mana cognitive, ke hoʻohui nei mākou i kēia manawa i ka asymmetry o ke ao holoʻokoʻa kahi o nā mea āpau i ka lā. ʻōnaehana, kēlā me kēia honua, kēlā me kēia planetary satellite, ʻaʻohe mea e hōʻike ana e hiki mai ana a i ʻole ke ola e like me ka nui o ka maʻalahi a aneane like ʻole e like me ka honua, mai nā ʻāpana DNA, i nā maʻi virus, microbes, nā iniseti, nā holoholona moana, nā holoholona honua, nā holoholona lele. , amphibians, tundras, corals, fish , moss s, lichens, he palena ʻole o nā ʻano like ʻole i hoʻokūkū i ka mea noiʻi haʻahaʻa a kaupalena ʻia ʻo Mendel a me kona kamaʻāina ʻo Charles Darwin, ka mea i hoʻāʻo me kā lākou mau mea hana liʻiliʻi e wehe i nā ʻano hana o ke ola ma ka honua, kahi e koi ai ka poʻe naʻauao kaulana i ke kākoʻo ʻana i kēia mau mea like ʻole. ʻO ke kumu a me ka ulu ʻana o nā ʻano ʻano, me ke poʻo ʻole a me ka huelo, e kūʻē i nā kānāwai o nā helu a me nā mechanics o ka biology DNA, ʻo kahi cell maʻalahi hoʻokahi ke kumu o ke ola e like me Darwin, akā ʻo ka cell hoʻokahi wale nō ʻoi aku ka paʻakikī. ma mua o ke ao holoʻokoʻa!

ʻAʻohe mea e like me ke kelepona maʻalahi, he mau mīkini paʻakikī loa ka cell, e hoʻomaka ana me nā protein o DNA, RNA, cellulosic membrane, meiosis a me nā mīkini mitosis, nā kaʻa o ka lawe ʻana i nā mea ma o ka cellulosic semi-permeable a me ka membrane nuklea. he nui ka naʻauao a me nā loli o ka ʻike i loko o kahi kelepona maʻalahi i ʻike ʻole ʻia e Darwin i kona maʻalahi a me ka haʻaheo o ka poʻe naʻaupō, e like me ka ʻōlelo ʻana a Tulcídides: He wiwo ʻole ka naʻaupō!

Ma ke ʻano like o ke ao holoʻokoʻa he asymmetric a heterogeneous loa, hāʻawi ʻia ka honua honua iā mākou me kēia kumu hoʻohālike o ka asymmetry kahi 90% o nā ʻāina maloʻo ma ka ʻaoʻao ʻākau, a no laila, aia ka 90% o ka moana ma ka ʻaoʻao hema. a ʻo ka hāʻawi ʻana i ka ʻaila a pau ma ka honua ka mea nui ma Venezuela, Russia a me nā ʻāina Arab, 90% o ka niobium o ka honua i waiho ʻia ma Brazil, 90% o nā ʻāina laha ʻole a pau ma Kina, ʻoi aku ma mua o 60% o ka hao hao. ʻO Brazil, ʻo ka nui o nā waihona wai inu hou ma Brazil, no laila ʻaʻole hiki i ka honua ke ola me ke keleawe ʻole mai Chile a me Kongo, no laila ua kūkulu ka hana kanaka i kahi ʻoihana asymmetrical a me ka ʻoihana, kahi i lilo ai ka ʻōlelo Pelekane i ʻōlelo no ka ʻoihana, honua, e like me ke dala dala i lilo i keia manawa no na hoololi honua, ua lawa ia i ka USA e loaa ai ka mana kupono o ke ao nei, aka, ua hookiekie ka naaupo ia lakou, a ua kau lakou i na mea a pau. no ka mea, ʻaʻohe mea e pono ai lākou e hoʻomalu i nā pilina o ka honua, ua manaʻo lākou e holomua a hoʻokau i kā lākou ʻike makaʻāinana ma luna o ka 8 billion mau kānaka o ka honua, no laila ua hoʻomaka ka hoʻoikaika nui loa e hoʻololi i nā ʻāina āpau o ka ʻāina hoʻokele waiwai o ʻEulopa i kolona. , a me ka haʻi ʻole ʻana, ua hoʻokumu lākou i nā kūlana koʻikoʻi i hiki ʻole i nā ʻāina ʻEulopa ke kūpaʻa no ka manawa lōʻihi, e like me, no ka laʻana, ka ʻaihue i hoʻokumu ʻia e ka manō hōʻaiʻē i hoʻomaka ʻia me ka Marshall Plan, ʻaʻole ia i kūleʻa piha wale nō ma muli o ka ʻO ka puka ʻana mai o ka communist bloc i hoʻokumu ʻia e ka USSR a me Kina, ka mea i hoʻopau i kahi hoʻolimalima kūʻokoʻa o ka waiwai US i koi ʻia ai ka poʻe ʻEulopa e koi ʻia e huli i ko lākou hoa noho nui loa, ʻo Rūsia, ma ke ʻano he ʻenemi hope o ʻAmelika ma o NATO.

E like me ka mea i ʻike ʻia, ʻaʻole i loaʻa nā kūlana no ka protagonism mehameha o kekahi lāhui a i ʻole hui o nā lāhui i kapa ʻia ʻo ke Komohana, aia ma luna o 0,8 biliona kānaka wale nō, a nānā ʻole i ka 7,5 biliona poʻe ʻaʻole i ke Komohana. noho i loko o: India, Latin America, ʻApelika, Kina, Middle East, Asia a me Oceania, keia myopia ke kumu kūʻai o ka 'Amelika hegemony no ka manawa lōʻihi kukala ia ia iho i ka mea wale no ka mea hiki ke hoʻoholo i ka pax o kona ala, me kona moʻomeheu a me kona moʻomeheu. ʻO ke kumu hoʻohālike o ke aupuni democracy a me ka hoʻokau ʻana i nā manaʻo Karistiano o nā pono kanaka, a me kāna ʻike o ke kaulike kaiaola a me ka ʻokoʻa kāne, nā kuleana liʻiliʻi, nā mea āpau i loko o ka hihiʻo o ka 300 miliona mau kānaka e noho ana ma ʻAmelika e hoʻohālike i ka ʻano o nā kānaka ʻē aʻe 7.5 biliona. ma waho o ke Komohana, ʻo kēia mau 300 miliona mau kānaka e hoʻopau i ka 70% o nā ikehu a pau i hana ʻia ma ka honua, e ʻai i ka 90% o ka cocaine a me nā lāʻau lapaʻau a me nā lāʻau lapaʻau ma ka honua, ʻaʻole lākou makemake e haʻalele i kēia ʻai asymmetric o nā kumu waiwai liʻiliʻi. o na kanaka a pau.

No laila, ʻo nā mea ʻē aʻe no ke ola ʻana o nā lāhui: ka launa pū ʻana a me ke kālepa honua e like me ke au o ka manaʻo hoʻokele waiwai i kapa ʻia ʻo general equilibrium; a i ʻole mākou e hoʻomau i nā hoʻopaʻapaʻa no ka noho ʻana o nā ʻāina hana a me nā mea paʻa i nā mea waiwai i loko o ke kaʻina o ka hāʻawi ʻana i kā lākou waiwai ma o ka hoʻololi like ʻole ʻana i nā hiʻohiʻona o ka mercantilism a me ka colonialism me nā hopena mōʻaukala a me nā ʻōpala i hoʻokumu i nā hakakā honua a me nā ʻāina i loaʻa. Ua hoʻopilikia i ke ola o nā kānaka a pau o ka honua, pololei a me ka ʻole, no laila, ʻo ka globalization wale nō ke ala i waho a me ka ʻoiaʻiʻo maoli o ka honua holoʻokoʻa ʻaʻole like me ka hoʻāʻo i hana ʻia i loko o nā hui transnational wale nō i hoʻoheheʻe i ka hana. me ka hoʻoheheʻe ʻole ʻana i ka naʻauao a me ke kapena kanaka me nā mea kanu ʻoihana, e hoʻokaʻawale i ka honua i kahi kikowaena patent kālā a me ka ʻoihana a me kahi periphery industrialized wale nō ma ka pae turnkey i pani ʻia me ka ʻole o ke komo ʻana i ka hoʻokumu ʻana i ka ʻenehana proprietary.

ʻO kēia kumu hoʻohālike lāhui s alakaʻi a me protagonists alakaʻi i ka haʻaheo o ka USA i ka noonoo ana i na hoʻopaʻi no ke komo ana i ka 'enehana kikowaena o ka patent protectionism a me ka 'ike 'epekema i alakaʻi 'ia e ka manao kālai'āina, i ka wa a ka manaʻo o ka 'epekema alakai i ka manaʻo o ka 'enehana a pau i ka pauku huahana. a me ka hoʻololi ʻana o ke kanaka, e pau koke ka ʻenehana a pau i loko o ka hapalua haneli, a i loko o hoʻokahi kenekulia e hoʻopau loa ʻia, e like me ka hana ʻana me nā ʻenehana laser disk, kelepona ʻāina, nā lipine magnetic, nalo koke lākou e like me ko lākou ʻike ʻana. e kūkulu ʻia ka honua o ka wā e hiki mai ana: photon physics, mea hou, genetic engineering, artificial intelligence, a me nā mea he nui ʻaʻole hiki iā mākou ke noʻonoʻo a e ʻike koke ʻia i loko o nā makahiki he ʻumi, no laila ʻaʻole maikaʻi ka ʻike ʻenehana. no ka mea, he paʻakikī, ʻo ka waiwai maoli ka hiki ke hana a hoʻomohala i nā kumuwaiwai kanaka a hiki i ka ʻike hou ʻana. Ua hoʻololi hou nā manaʻo liʻiliʻi i ko mākou ʻano o ke ola e like me: nā ipu, nā kelepona paʻalima, ka pūnaewele, nā ʻupena pūnaewele ma o ka pūnaewele, ka micro chip, cryptocurrency, pay pal, electronic mail, digital marketing, nā mea i hoʻololi i ka hoʻolālā o nā kūlanakauhale. a hoʻopau i nā ʻoihana he nui i loko o kanakolu makahiki, e like me ka pau ʻana o nā keʻena leta, telegarapa, nā hale kūʻai nui, nā hale kūʻai nui, nā kula maka a me nā hana ma nā hui o nā keʻena nui i pani ʻia e ke keʻena home a me ke kelepona.

Ke manaʻoʻiʻo nei ka poʻe kālai'āina i nā kaua me ka luku me nā pōkā, akā ua loaʻa iā mākou nā kūlana no ka luku ʻana i nā lāhui me nā mea kaua ʻole, no ka mea, ua lawa ia e calibrate i ka holo ʻana o kēia mau waiwai koʻikoʻi e like me ka aila, lanahu, meaʻai, gas, niobium, titanium. ʻO ke keleawe, ka antimony, ke gula, ka uranium a me nā ʻāina e pau loa i ka banekorupa.

No ka maikaʻi a i ʻole ka ʻino, ʻaʻole ʻike ka poʻe kālai'āina ua hoʻololi ke ʻano o ka mana a ua hoʻoneʻe ʻia, ʻoiai ʻo nā piliona piliona nui e noʻonoʻo mau nei i ka hale o ke kenekulia 19. E like me ke kanaka, ʻoiai ʻaʻole mākou i mākaukau e noʻonoʻo i kahi honua me ka holo ʻana o nā waiwai, nā mea waiwai, nā manaʻo a me nā kānaka.

Roberto da Silva Rocha, professor universitário e cientista político